Ելենա Մարկոսյան. Հայաստան և Ղարաբաղ, ո՞ր ճանապարհն ընտրել դժվարին իրավիճակում

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ 26 Սեպտեմբեր, 2023 16:58

Golos.eu–ն գրում է, որ իմ կողմից բոլոր կողմերին մեկ հարց. ի՞նչ կանեի ես այն իրավիճակում, որն այսօր ստեղծվել է Ղարաբաղում։

Դե... ես հայ չեմ։ Ես ռուս եմ: Միևնույն ժամանակ, ես կին եմ, և ռազմական հարցերն իմ գործը չեն, և այդ հարցում ինձնից խոհուն որոշումներ սպասել չի կարելի։ Ուստի ես ռազմական ճանապարհով և Իրանի հետ համատեղ գործելով կդադարեցնեի ռազմական գործողությունները Ղարաբաղում։ Նախ դա: Այնուհետև ես կզգուշացնեի, և՛ Հայաստանին, և՛ Ադրբեջանին, որ եթե Ռուսաստանը և Իրանը հեռանան այդ հակամարտությունից, և ռուսական ռազմաբազան հեռանա Հայաստանից, եղած ամեն ինչի փոխարեն (բացառությամբ «կենդանի» մնացած հնագույն մշակութային հուշարձանների) կլինեն ավերակներ, ինչը ոչ մի կերպ չի կարող օգտագործվել։ Ինչու՞ է այդպես։ Այո, քանի որ այս պատմության մեջ շատ բան պտտվում է ինչ-որ մեկի ստեղծածը խլելու պարզ, ցինիկ և մերկանտիլ ցանկության շուրջ: Երբ հայտնվի առաջին պատկերն այն մասին, թե որքան և ինչ պետք է ՍՏԵՂԾԵԼ, մաքրել, կառուցել և սարքավորել, որպեսզի օգտագործվի, ապա նվաճելու ցանկացողները քիչ կլինեն:

Ավելին, ռուսական կողմից արգելվելու է խոսել «ամեն ինչում կրկին Ռուսաստանի մեղավորությունը լինելու» մասին։ Ամեն դեպքում, Արևմուտքն ամեն ինչում մեղադրելու է Ռուսաստանին։ Դե, մեղադրեք նրան, և ի՞նչ: Մենք սովոր ենք դրան: Նրանք, ովքեր ցանկանում են դա պարզել, կհասկանան, իսկ ովքեր չեն ցանկանում, չեն հետաքրքրվի, թե ով ինչի համար է մեղավոր: Հստակեցնեմ ռազմական գործողությունները դադարեցնելու ռազմական մեթոդի մասին. ինձ համար դա նշանակում է Հայաստանի և Ադրբեջանի տարածքներում ռազմական օբյեկտների ոչնչացում։

Դե, ես այդպես կանեի, բայց կրկնում եմ՝ ես զինվորական չեմ։ Մյուս կողմից, կարծում եմ, որ պետք չէ շատ անհանգստանալ, որ Ռուսաստանը հանկարծ կլքի Կովկասի այդ կետը։ Շատ գործընթացներ ժամանակ են պահանջում: Մենք ժամանակին հեռացանք Աֆրիկայից, քանի որ ինչ-որ պահի ինչ-որ մեկը մտածեց, որ կարող է ընկերանալ մեզ հետ, և որ ավելի շահութաբեր ընկերներ կան: Ինչպես տեսնում եք, քիչ ժամանակ է անցել, և Աֆրիկան փոխվել է։ Այսօր այն հրապարակ է դուրս գալիս ռուսական դրոշով։

Ղարաբաղում ռազմական գործողությունները դադարեցնելու ավելի խաղաղ ճանապարհ կա, որն է Փաշինյանին դատի տալը, Հայաստանում ռուսամետ իշխանություն ընտրելը և նրա անունից պաշտպանության և օգնության համար Ռուսաստանին դիմելը։

Ընդհանրապես Ռուսաստանը քաղել է Կովկասի դասերը։ Այսօր անիմաստ է ինքնասպան լինել այնտեղ ամեն ինչ կարգի բերելով։ Ի վերջո, ամեն ինչ նույնն է լինելու, ինչ նախկինում. հարևանները կխաղաղվեն և միաձայն բոլոր ողբերգությունների մեղքը կբարդեն նրանց վրա, ովքեր փրկել են իրենց կյանքը: Յուրաքանչյուր ժողովուրդ պետք է սովորի իր կյանքի դասերը։ Հայաստանն ու Ադրբեջանն այսօր ունեն դրանք։ Եվ միայն առաջին հայացքից է երևում, թե Ադրբեջանի հաղթանակը հաղթող կդարձնի այդ ժողովրդին։

Բայց կայսերական դիրքից, նայելով կարող եմ ասել, որ պետականությունը հայ ժողովրդի թեման չէ։ Նրանք ցրվել են աշխարհով մեկ, այնտեղ իրենց լավ են զգում, իսկ հայերին Հայաստանը պետք է միայն որպես իրենց ժողովրդի պատմական բնօրրան։ Նրանք պատրաստ կլինեն պահել նրան և այցելել նրան, բայց իրենց կյանքը չեն տա նրա համար։ Միայն կայսրությունները կարող են պատասխանատվություն ստանձնել ժողովրդի (ցանկացած ժողովրդի) պատմական, մշակութային և հոգևոր բնօրրանի պահպանման համար: Բանդերայի բնօրրանի հետ կապված Ռուսաստանն իր որոշումը կայացրել է, այդ ժողովուրդն ընդունակ չէ պետականության, իսկ իշխանությունը նրան հակացուցված է։ Մտածում են հայկականի մասին։ Իմաստ չկա այն քանդել, իսկ պահպանել և պաշտպանել այն իրավիճակում, երբ հայ ժողովուրդն ինքը դա չի անում և չի կարողանում համախմբվել դա անելու համար, հեշտ որոշում չէ։

Հայերի մեծ մասն ապրում է Հայաստանից դուրս։ Եթե միայն ուզում են, որ մեկը գնա ու մեռնի իրենց համար, ուրեմն իրենց բնօրրանի ապագան աղբարկղում է... Ցավոք...