Դրսի հանդիսատեսի համար հայկական երաժշտությունը անսովոր է ու հետաքրքիր. «Գյուրջև» համույթի գեղարվեստական ղեկավար

Գերմանական հանրահայտ «ECM records»-ի կողմից 2015 թվականի հոկտեմբերին հրատարակվել է «Գյուրջիև» համույթի «Կոմիտաս»  ձայնասկավառակը՝ Լևոն Էսկենյան գործիքավորմամբ: «Songlines Award»-ն այն ընդգրկել է 2016 թվականի 10 լավագույն ձայնասկավառակների շարքում, իսկ ձայնասկավառակի ստեղծագործությունները հնչում են «British Airways» ավիաընկերության ինքնաթիռներում: Ձայնասկավառակի թողարկումից հետո համույթն աշխարհի տարբեր երկրների կողմից հեղինակավոր փառատոների մասնակցելու հրավերներ է ստացել: Panorama.am-ի հետ զրույցում  համույթի հիմնադիր, գեղարվեստական ղեկավար Լևոն Էսկենյանն ասաց, որ ապրիլ ամսին համերգներով հանդես են եկել եվրոպական երեք երկրում` Ավստրիա, Հունաստան և Դանիա:

Համույթը ելույթ է ունեցել ավստրիական Կրեմս քաղաքի «Իմագո Դեյ» փառատոնում, Զալզբուրգ քաղաքի Օդեյոն սրահում,  Հունաստանի «Պառնաս» համերգասրահում և Սմիրնիի քաղաքապետարանի սրահում: Դանիայում համերգը տեղի է ունեցել ապրիլի 24-ին՝ Տրինիդատիս եկեղեցում Դանիայում ՀՀ դեսպանատան ու «Global Music» հայտնի համերգային կազմակերպության համագործակցության շնորհիվ:

«Համերգը նվիրվել է Հայոց ցեղասպանության զոհերի ու ցեղասպանության ականատես դանիացի միսիոներ Մարիա Յակոբսոնի հիշատակին: Յակոբսոնը այդ եկեղեցում խոստում էր տվել նվիրվել հայ ժողովրդին և այդ նպատակով էլ Լիբանանում հիմնել է «Թռչնոց բույն» մանկատունը՝ փրկելով հարյուրավոր հայ որբ երեխաների»,- ասաց համույթի գեղարվեստական ղեկավարը:

Նա նշեց, որ իրենց հիմնականում հրավիրում են տվյալ երկրկրների հայտնի փառատոները, համերգների կազմակերպիչները կամ կարևոր համերգասրահները:

«Մեր լսարանի 90 տոկոսից ավելին լինում են տվյալ երկրների բնակիչներ, 5 տոկոսը՝ հայկական սփյուռքից: Շատ մեծ հետաքրքրությամբ են ընդունում հայկական երաժշտությունը, իրենց համար անսովոր, հետաքրքիր, նոր երաժշտություն է, դեռևս չբացահայտված: Իհարկե, մեր երաժշտությունը խորն է, շատ մեծ պոտենցիալ ունի, բայց լավ ձևով պրոպագանդված չէ դրսում: Կոմիտասը, որին մենք պաշտում ենք, պատշաճ ձևով ճանաչված չէ դրսում: Բնականաբար, շատ է հետաքրքրում դրսի հանդիսատեսին, զարմանալի երաժշտություն են համարում:  Զարմացած են, թե  ինչու մինչ օրս չգիտեն Կոմիտասի երաժշտության մասին: Շատ մեծ աշխատանք կա անելու, մենք մի մասն ենք կարողանում անել»,- ասաց Լևոն Էսկենյանը:

Կոմիտասի դաշնամուրային ստեղծագործությունների գործիքավորումները կատարել է համույթի գեղարվեստական ղեկավար Լևոն Էսկենյանը` օգտագործելով այն ժողովրդական նվագարանները, որոնց մասին  յուրաքանչյուր ստեղծագործության վրա նշել է Կոմիտասը` թառ, դուդուկ, փող, դափ, թմբուկ և այլն:

Գուրջևի համույթի համերգային շրջագայությունները իրականացվել  են ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ:

Ինչ վերաբերում է առաջիկա համերգներին, Լ. Էսկենյանը տեղեկացրեց, որ 2017 - 2018 թվականներին համույթը պատրաստվում է շրջագայել աշխարհի տարբեր երկրներով և կրկին լսելի դարձնել հայկական երաժշտությունն իր խորությամբ. «Ամռանը նախատեսված է համույթի համերգը Կրակովում, հայտնի փառատոնի կողմից հրավեր ենք ստացել, նվագելու ենք Կոմիտասի մեր ծրագիրը: Հոկտեմբերին Գերմանիայում ենք լինելու: Մինչև 2018 թվականի աշուն ունենք մեր ծրագրերը: Հայաստանում նույնպես այս տարի համերգեր ենք նախատեսում»:

«Գյուրջիև» համույթը հիմնադրվել է Լևոն Էսկենյանի կողմից 2008 թվականին` նպատակ ունենալով ներկայացնել հայկական ավանդական երաժշտությունը, հայ մեծանուն փիլիսոփա և երաժիշտ Գ.Ի. Գյուրջիևի և Կոմիտասի ստեղծագործությունների իր գործիքավորումները:  Վերջին 5 տարիների ընթացքում «Գյուրջիև» համույթը համերգներով հանդես է եկել 19 երկրներում: Համույթի կազմում են՝ Էմմանուել Հովհաննիսյան (դուդուկ, զուռնա, պկու), Նորայր Գափոյան (դուդուկ, բասդուդուկ), Ավագ Մարգարյան (փող, զուռնա), Aրմեն Այվազյան (քամանչա, ծնծղա), Արամ Նիկողոսյան (ուդ), Մերի Վարդանյան (քանոն), Վլադիմիր Պապիկյան (սանթուր, ձայն), Դավիթ Ավագյան (թառ), Մեսրոպ Խալաթյան (դափ, դհոլ, բուրվառ), Էդուարդ Հարությունյան (թմբուկ, ծնծղա): 

Լուսանկարները տրամադրել է Լևոն  Էսկենյանը: