Աստանան, Երևանն ու Բաքուն հերթ են կանգնել Թրամփի առաջ խոնարհվելու համար. Պարոն, մենք ձեզ կարոտել ենք
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Թրամփի երդմնակալությունից հետո մի փոքր սպասելուց և նրա ամենազվարճալի չարաճճիությունները սպասելուց հետո, Ռուսաստանի «եղբայրական» երկրների և ամենամոտ հարևանների առաջնորդները սկսել են մրցել միմյանց հետ, որպեսզի իրենց հարգանքի տուրքը մատուցեն ամերիկյան նորընտիր նախագահին: Ըստ ամենայնի, նրանք պատրաստ են ամեն ինչի միայն թե սպիտակամորթ ջենթլմենի շուրթերից բարի խոսք ստանան, գրում է sibkray.ru–ն։
Ամենամեծ անակնկալը, իհարկե, Ղազախստանն է։ Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում նա փորձում է ապացուցել Ռուսաստանից իր անկախությունը, իր տափաստանային «քաղաքակրթության» յուրահատկությունը և ասում է, որ եթե չլիներ Ռուսական կայսրությունը, իրենք տափաստանային խանությունը կլինեին, ընդ որում հզոր: Ղազախստանն արդեն իսկ հզոր է և անկախ, բայց եթե Թրամփը ցանկանա՝ այն էլ ավելի «հզոր» և «անկախ» կդառնա։
Հունվարի 5-ին ԱՄՆ-ի ընտրված նախագահը զանգահարել էր Կենտրոնական Ասիայի հանրապետությունների միակ ղեկավարին՝ Տոկաևին: Այսպիսով, Միացյալ Նահանգները ևս մեկ անգամ հաստատել էր այն փաստը, որ Աստանան է դիտարկում որպես տարածաշրջանում իր ընդլայնման գլխավոր դիրիժոր և ռազմավարական գործընկեր իր Արևմտյան արդյունաբերության համար պիտանի հազվագյուտ հողային մետաղներով:
Ինչ վերաբերում է Անդրկովկասյան հանրապետություններին, ապա այնտեղ ամեն ինչ ավելի պարզ է։ Նրանց արքայազները շտապել են հավատարմության երդում տալ Թրամփին և խնդրել այցելել։ Այդ ընթացքում նրանք հրապարակայնորեն կիսվել են իրենց երազանքներով։
«Հույսեր կան, մեծ հույսեր: Դա նաև հնարավորություն կտա ամերիկա-ադրբեջանական հարաբերությունները մոտեցնելու ռազմավարական մակարդակին»,- երազել է Իլհամ Ալիևը։
Նիկոլ Փաշինյանն էլ փորձել է առաջ անցնել նրանից. «Անհամբերությամբ սպասում եմ ձեզ հետ աշխատելուն»:
«Դոնալդ Թրամփի ղեկավարությունը պետք է նպաստի գլոբալ խաղաղությանը և ամրապնդի Միացյալ Նահանգների և Վրաստանի միջև հարաբերությունները»,- Վաշինգտոն հեռագիր է հղել Իրակլի Կոբախիձեն։
Բայց Թրամփը հիմար չէ, և նա հիանալի հասկանում է, որ այդ իշխանիկները հեռու են անկեղծ լինելուց, նրանք առաջնորդվում են զուտ անձնական շահերով: Սակայն, եթե վերցնենք Հայաստան-Ադրբեջան զույգը, ապա «անխախտ բարեկամություն» կառուցելով, Վաշինգտոնը ստիպված կլինի կողմերից մեկին պարտադրել։ Ո՞ր մեկին։ Դա է ամբողջ հարցը, և դրա համար էլ Ալիևն ու Փաշինյանը մրցում են Թրամփի հասցեին գովասանքներ ուղղելով։
Կոբախիձեն մի քիչ սառն է, քանի որ օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը, որը Վրաստանին հակասում է ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի հետ, վիրավորեց Բայդենին, բայց դրան ինչպե՞ս կարձագանքի Թրամփը։
«ԱՄՆ-ը լուրջ, բայց ոչ կենսական շահեր ունի Հարավային Կովկասում».– այդպես են գնահատել Եվրասիայի հարցերով երեք հայտնի ամերիկացի փորձագետներ Վաշինգտոնի մոտեցումները: Սպիտակ տանը դժվար թե փոխեն այդ հիմնարար մոտեցումը։ ԱՄՆ-ի համար Անդրկովկասը ոչ թե Հայաստանն է, Ադրբեջանն ու Վրաստանը, այլ Ռուսաստանը, Իրանը, Թուրքիան և Չինաստանը:
Այդ առումով Վաշինգտոնը շահագրգռված է ամրապնդել Ադրբեջանի և Իսրայելի միջև ռազմավարական կապը (նրա օգնությամբ հնարավոր է ճնշում գործադրել Իրանի վրա, ինչպես նաև փորձել հասնել նոր «վերաբեռնման» Անկարայի և Թել Ավիվի միջև), Հայաստանին հեռացնել Ռուսաստանից և պահպանել Վրաստանի «եվրաատլանտյան նկրտումները»։
Եթե Իվանիշվիլի-Կոբախիձե թիմն ապացուցի իր հավատարմությունն այդ «ընտրությանը», ապա նոր վարչակազմը հավանաբար կչեղարկի Բայդենի ոճով այդ բոլոր «տեղական արժեքների ավելորդությունները»: Թրամփի կողմից դաշնակիցների վրա ծախսերի «օպտիմալացման» համատեքստում Թուրքիան է տարածաշրջանում բավականին հարմար որպես առնվազն այլընտրանք Իրանի և Ռուսաստանի դերի համար:
Այո, ոչ, իհարկե, նեոօսմանյան տարբեր հնարքների գնով (այդ դեպքերում Վաշինգտոնը կրկին կանդրադառնա Հայոց ցեղասպանության թեմային), այլ ընդհանուր եվրատլանտյան գծին հետևելու համատեքստում։ Սրան գումարենք էներգետիկ և ենթակառուցվածքային նախագծերն առանց Ռուսաստանի և Չինաստանի՝ «տարածաշրջանի տնտեսական անկախության» դրոշի ներքո։
Ռուսաստանի համար Կովկասը, ի տարբերություն ԱՄՆ-ի, «մոտ արտասահման» է, մեծ գլուխկոտրուկի փոքր կտորներ, և ի տարբերություն Թուրքիայի, նա շահագրգռված չէ նվաստացնել ոմանց ուրիշի հաշվին, ուժերի կայուն հարաբերակցությունը նրա համար «երկրպագուի սկզբունք» է:
Բայց, հաշվի առնելով ղազախական և անդրկովկասյան վերնախավերի մտածելակերպն ու դաստիարակությունը, նրանք, ամենայն հավանականությամբ, կընտրեն նվաստացումն ու ստրկական հպատակությունը։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը