Պատմության այս օրը (մայիսի 26)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ - Գայանա՝ Անկախության օր, Վրաստան՝ Անկախության օր, Հայաստան՝ Սարդարապատյան ճակատամարտի հաղթանակի օր, Դանիա՝ Կրոնթագաժառանգ Ֆրեդերիկի ծննդյան օր, Լեհաստան՝ Մոր օր, Ռուսաստան՝ Ռուս գործարարի օր։
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
451 – տեղի է ունեցել Ավարայրի ճակատամարտը, որը համարվում է հայոց պատմության ամենանշանավոր ու հերոսական ճակատամարտերից մեկը։ Զոհվել են սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանը, Խորեն Խորխոռունին, Ներսեհ Քաջբերունին։
1805-Ղարաբաղի կուսակալ Իբրահիմ Խալիլ-խանը հավատարմության երդում է տվել Ռուսական կայսրությանը։
1918 — Անդրկովկասի ֆեդերացիան մասնատվել է երեք անկախ պետությունների՝ Վրաստան, Հայաստան և Ադրբեջան։
- սկսվել է Սարդարապատի ճակատամարտը հայկական կանոնավոր զորամասերի, աշխարհազորի և Արևելյան Հայաստան ներխուժած թուրքական զորաբանակի միջև, որը հայերի համար դարձել է «20-րդ դարի Ավարայր»:
1926 –ծնվել է ամերիկահայ պատմաբան Վահագն Տատրյանը։
1928 –ծնվել է ամերիկահայ բժիշկ, գրող և հասարակական գործիչ Ջեք Գևորգյանը։
1929 –ծնվել է ըմբիշ Ռուբեն Վարդանյանը։
1946 - Գետառ գետի վարարումը մեծ վնասներ է հասցրելԵրևանին։
1947 —ԽՍՀՄ-ում չեղարկվել է մահապատիժը (վերականգնվել է 1950 թվականին)։
1954 –ծնվել է պետական, հասարակական գործիչ Դավիթ Շահնազարյանը։
1987 —ԽՍՀՄ-ում ընդունվել է կոոպերատիվների մասին օրենքը, որը հնարավորություն է տվել զբաղվել անհատական տնտեսական գործունեությամբ։
2010-Դժվարանցանելի է դարձել Իրան-Հայաստան ռազմավարական ավտոճանապարհը, քանի որ 2007 թվականին շահագործման հանձնված Մեղրի-Շվանիձոր-Վերիշեն-Ծավ-Կապան ճանապարհի մի քանի հատվածներ փլվել են։
2011-Հայաստանի Ազգային ժողովը ընդունել է համաներման մասին որոշումը, ըստ որի՝ պատժից ամբողջությամբ ազատվել է մոտ 400 մարդ, ևս 400-ի վրա տարածվել է համաներումը, բայց միայն կրճատել նրանց պատժի չկրած մասը։
2014- Կարմիր գրքում գրանցված անդրկովկասյան գորշ արջը ցերեկով հայտնվել մայրաքաղաքի Հալաբյան փողոցից քիչ հեռու գտնվող տարածքում։
2018-Պատմության թանգարանում բացվել է «Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը- 100 տարվա հետահայաց» ցուցահանդեսը։
2020- Եվրոպական դատարանը որոշել է, որ Ադրբեջանը պետք է փոխհատուցում տա Կոնվեցիան խախտելու և Ռամիլ Սաֆարովին ազատ արձակելու համար:
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
604 –վախճանվել է Քենթերբերիի առաջին արքեպիսկոպոս Ավգուստին Քենթեբերիացին։
818 —վախճանվել է 8-րդ շիա իմամ, Մուհամեդի 7-րդ սերնդի ժառանգորդ Ալի ար-Ռիադին։
1232 —Հռոմի պապ Գրիգորի 9-րդը առաջին ինկվիզիտորներին է ուղարկել Արագոն, որով իսկ սկիզբ է դրել այն երևույթին, որը պատմության մեջ է մտել Իսպանական ինկվիզիցիա անունով։
1265 —ծնվել է ֆլորենցիացի բանաստեղծ, մտածող, աստվածաբան, քաղաքական գործիչ Դանթե Ալիգիերին, որը հանդիսանում է իտալական գրական լեզվի ստեղծողներից մեկը։
1521– Կառլոս 5-րդը ստորագրել է «Վորմսյան էդիկտը», որով հանձնարարվել է ձերբակալել Մարտին Լյութերին։
1573 —Ներքին հողերում տեղի ունեցած Հառլեմմերտեի ճակատամարտում Իսպանական նավատորմը ջախջախել է ծովային գյոզերին։
1707 —իսպանական ժառանգության համար մղվող պատերազմում բուրբոնական դաշինքը գրավել է Սարագոսան։
1799– ռուս-ավստրիական պատերազմի ժամանակ ռուսական զորքերը Ալեքսանդր Սուվորովի հրամանատարությամբ գրավել են Թուրինը։
1805-Նապոլեոն Բոնապարտը հռչակվել է Իտալիայի թագավոր և թագադրվել է Միլանի տաճարում:
1818 —վախճանվել է ռուս զորահրամանատար, գեներալ-ֆելդմարշալ Միխայիլ Բարկլայ-դե-Տոլը։
1822- Նորվեգիայում Գրուեի եկեղեցու հրդեհի զոհ է դարձել 116 մարդ։
1842 –ծնվել է վրացի գրող և բանաստեղծ Գեորգի Ծերեթելին։
1858 –ծնվել է ազգությամբ իսպանացի ճանապարհային ինժեներ Ֆելիքս Բոան։
1865 —գեներալ Սմիթի ղեկավարած Հարավի բանակի կապիտուլյացիայով ավարտվել է ԱՄՆ-ի քաղաքացիական պատերազմը։
1868 —Անգլիայում կայացել է վերջին հանրային ներկայությամբ մահապատիժը։
1874 –ծնվել է ֆրանսիացի ավիակոնստրուկտոր, օդաչու և արդյունաբերող Անրի Ֆարմանը։
1888 —վախճանվել է իտալացի քիմիկոս Ասկանիո Սոբրերոն, որը առաջինն է ստացել նիտրոգլիցերինը։
1896 - Նիկոլայ 2-րդը դարձել է Ռուսաստանի ցար։
1897– առաջին անգամ տպագրվել է Բրեմ Սթոքերի «Դրակուլա» վեպը։
1905 —Կաննում ինքնասպանություն է գործել Ռուսաստանի ամենահարուստ մարդկանցից մեկը հանդիսացող Սավվա Մորոզովը։
1918– ստեղծվել է Վրաստանի առաջին հանրապետությունը, այդ օրը Վրաստանում նշվում է որպես անկախության տոն։
1928 - ՖԻՖԱ-ն որոշում է ընդունել չորս տարին մեկ ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն անցկացնելու մասին։
1935 —ծնվել է խորհրդային և ռուսական հեռուստատեսային ամոքող Ալլան Չումակը։
1948 —ՀԱՀ-ում հայտարարվել է ապարտեիդի քաղաքականության սկիզբը։
1966– Գայանան անկախացել է Մեծ Բրիտանիայից։
1969 –ծնվել է ռուս և խորհրդային էստրադային երգչուհի Անժելիկա Վարումը։
1972– Ռիչարդ Նիքսոնը և Լեոնիդ Բրեժնևը Մոսկվայում հակահրթիռային համակարգերի օգտագործման սահմանափակման մասին պայմանագիր են ստորագրել։
1986 - Եվրոպական տնտեսական համագործակցությունը ընդունել է Եվրոպայի դրոշը։
1991-Վրաստանում կայացած նախագահական ընտրություններում հաղթել է Զվիադ Գամսախուրդիան։
1999 —հնդկական բանակը Քաշմիրի Ջամուլլա տարածքում սկսել է «Վիդժայ» օպերացիան, սկսվել է Կարգալյան պատերազմը։
2011– ձերբակալվել է Բոսնիական պատերազմի ժամանակ Սերբական Հանրապետության բանակի հրամանատարը Ռատկո Մլադիչը։
2014 —Ուկրաինայում սկսվել են մարտերը Դոնեցկի օդանավակայանում։
2017 —վախճանվել է ամերիկացի քաղաքագետ Զբիգնև Բժեզինսկին։
2020 —ԱՄՆ-ում սկսվել են մասսայական հակառասիստական ցույցեր:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը
www.1or.am
