Պատմության այս օրը (սեպտեմբերի 29)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ - Սուրճի համաշխարհային օր
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1808- ռուս գեներալ-ֆելդմարշալ Իվան Գուդովիչը սկսել է արշավը դեպի Երևան և Աշտարակի մոտ ջախջախել Երևանի սարդար Հուսեին Ղուլի խանի չորս հազարանոց հեծելազորը։
1929– վախճանվել է բանաստեղծ Հովհաննես Հովհաննիսյանը:
1951– վախճանվել է գրականագետ, փիլիսոփա Հայկ Գյուլիքևխյանը:
1979 –վախճանվել է ասմունքող Սուրեն Քոչարյանը։
2001 –վախճանվել է իրավաբան Վարդան Մուսախանյանը։
2006- պետական այցով Հայաստան է ժամանել Ֆրանսիայի նախագահ Ժակ Շիրակը տիկնոջ հետ:
- պաշտոնապես մեկնարկել է «Հազարամյակի մարտահրավեր» հայաստանյան ծրագիրը, ըստ որի՝ աղքատության հաղթահարմանն է ուղղվել 235 միլիոն դոլար։
2009- հազարավոր հայեր Գլենդելում բողոքի ցույց են անցկացրել և դատապարտել հայ-թուրքական նախաստորագրված արձանագրությունները։
2012- Արմավիրի մարզում մեծ շուքով բացվել է «Զիարիտ» եզդիական տաճարը, որը առաջին նման տաճարն է, որը կառուցվել է բուն եզդիական հայրենիքից դուրս։
2014 –վախճանվել է թերապևտ, քաղաքական գործիչ Դավիթ Հակոբյանը։
2015 –վախճանվել է ֆրանսահայ ջութակահար Ժան Տեր-Մերկերյանը։
2018-պաշտոնապես ստեղծվել է «Սասնա ծռեր» կուսակցությունը։
2020-ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի ժամանակ խփվել է հայկական Су-25 ինքնաթիռ, որի առթիվ հայկական կողմը հայտարարել է, որ այն խոցվել է թուրքական F-16 կործանիչի կողմից, բայց ադրբեջանական կողմը հերքել է դա:
2021- կորոնավիրուսային վարակից վախճանվել է երաժիշտ Հայկոն՝ Հայկ Հակոբյանը:
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
մ.թ.ա. 106 –վախճանվել է Հռոմի կայսր Գնեոս Պոմպեոսը։
1515 —Շվեյցարիան հավերժ խաղաղության պայմանագիր է կնքել Ֆրանսիայի հետ։
1547 –ծնվել է իսպանացի գրող Միգել դե Սերվանտեսը։
1567 —տեղի է ունեցել Միշելադան, որը հանդիսացել է Երկրորդ հուգենոտյան պատերազմի պատճառներից մեկը։
1571– ծնվել է Վերածննդի ժամանակաշրջանի իտալացի մեծ գեղանկարիչ Միքելանջելո Մերազի դա Կարավաջոն։
1621 —կնքվել է Խիտոնյան պայմանագիրը, ըստ որի՝ Լեհաստանը պարտավորություն է ստանձնել Թուրքիայի հանդեպ թույլ չտալ զապորոժեական կազակներին ասպատակություններ իրականացնել Ղրիմում։
1650- Հենրի Ռոբինսոնը Լոնդոնում բացել է առաջին ամուսնական գործակալությունը։
- Հոլանդիան ճանաչել է Անգլիայի իրավունքը Լոնգ-Այլենդ կղզու նկատմամբ (Հյուսիսային Ամերիկա)։
1717 —տեղի է ունեցել Գվատեմալյան երկրաշարժը, որի արդյունքում մասնակի ավերվել է Գվատեմալայի մայրաքաղաք Անտիգուա-Գվատեմալան։
1739 —ըստ Բելգրադյան խաղաղության պայմանագրի՝ Ռուսաստանը Թուրքիայից ստացել է Ազով և Օչակով քաղաքները։
1758 –ծնվել է անգլիացի ծովակալ, դերկոմս Հորացիո Նելսոնը։
1793 —անգլիական սպորտային ամսագրում առաջին անգամ հիշատակվել է թենիս սպորտային խաղը։
1829 —Լոնդոնում ներքին գործերի նախարար Ռոբերտ Պիլի հրամանով ստեղծվել է քաղաքացիական միլիցիա, որը հետագայում դարձել է Սքոթլոնդ-Յարդը։
1842 —Ուիլյամ Հենսոնը հրատարակել է շոգեշարժիչով աշխատող ինքնաթիռի իր նախագիծը, որը հետագայում նաև արտոնագրել է։
1864-ԱՄՆ-ի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ տեղի է ունեցել Չաֆֆինս-Ֆարմի ճակատամարտը։
-ստորագրվել է Լիսաբոնյան պայմանագիրը, ըստ որի՝ որոշվել են Իսպանիայի և Պորտուգալիայի թագավորությունների սահմանները։
1885- Անգլիայի Բլեքփուլում սկսել է երթևեկել առաջին էլեկտրական տրամվայը։
1887 —հիմնադրվել է «Համբուրգ» ֆուտբոլային ակումբը։
1897 —Բուենես-Այրեսի «Օլիմպո» թատրոնում «Կրեոլական դատ» թատերական ներկայացման պրեմիերայի ժամանակ առաջին անգամ պարել են տանգո պարը։
1901– ծնվել է իտալացի նշանավոր ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս Էնրիկո Ֆերմին։
1902 –վախճանվել է ֆրանսիացի լրագրող, գրող Էմիլ Զոլան։
1911 - Իտալիան պատերազմ է հայտարարել Օսմանյան կայսրությանը։
1916 — «Standard Oil» ընկերության հիմնադիր Ջոն Ռոկֆելլերը դարձել է աշխարհի առաջին միլիարդատերը։
1918 —Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Բուլղարիան կապիտուլյացիայի է ենթարկվել։
1930 —Ջորջ Բեռնարդ Շոուն հրաժարվել է ստանալ պէրի տիտղոս։
1936– ծնվել է իտալացի ճանաչված գործարար, քաղաքական գործիչ Սիլվիո Բերլուսկոնին:
1938-կնքվել է Մյունխենյան համաձայնագիրը Գերմանիայի, Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի և Իտալիայի միջև, ըստ որի՝ Չեխոսլովակին պետք է 10 օրվա մեջ Գերմանիային հանձներ Սուդեթական մարզը։
1941 ―Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ սկսվել են սպանությունները Կիևի մոտ գտնվող Բաբի Յարում, որի ժամանակ գերմանացիները սպանել են մոտ 60 000 հրեա, գնչու և խորհրդային ռազմագերի։
1943 —Տոկիոյի դատարանը խորհրդային հետախույզ Ռիխարդ Զորգեին դատապարտել է մահապատժի։
1954– Փարիզում ստեղծվել է Ատոմային հետազոտությունների եվրոպական կազմակերպությունը:
1957– Չելյաբինսկի մարզի Օզյորսկ ավանի «Մայակ» գործարանում տեղի է ունեցել ատոմային վթար:
1979 - Հովհաննես Պողոս 2-րդը դարձել է Իռլանդիա այցելություն կատարած առաջին Հռոմի պապը։
1984 —Կուանդա ավանում հանդիպել են Բայկալ-Ամուրյան Մագիստրալի արևմտյան և արևելյան երկաթգծային շինարարական ջոկատները, ԲԱՄ-ը ամբողջականացվել է։
2004 - Տուտատիս աստերոիդն անցել է Երկիրից չորս լուսատարի հեռավորության վրա։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը
