Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Հայ գիտնականները «ընկել» են միջնադար և բացել Հյուսիսային Կովկասի գաղտնիքները

ՄՇԱԿՈՒՅԹ

Tsargrad.tv-ն գրում է, որ Հայաստանի և Դաղստանի գիտնականները պատրաստում են պատմական ծավալուն աշխատություն նվիրված Հյուսիսային Կովկասի ժողովուրդներին, նրանց ապրելակերպին, մշակույթին և ավանդույթներին։ Այս մասին Sputnik.Armenia-ին տված հարցազրույցում ասել է ՌԴ ԳԱ Դաղստանի դաշնային գիտահետազոտական ​​կենտրոնի հնագիտության, պատմության և ազգագրության ինստիտուտի ղեկավար Ռամազան Աբդուլմազիդովը։ Նրա խոսքով, աշխատանքում զգալի ներդրում է ունեցել  Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի, ինչպես նաև ՀՀ ԳԱԱ Մատենադարան թանգարան-ինստիտուտի գիտաշխատող Հայկ Հակոբյանի գլխավորած հայկական խումբը։
Հատկանշական է այն, որ հենց միջնադարից թվագրվող հայկական աղբյուրներն են կարևոր պատկերացում տալիս այդ տարածաշրջանում ապրած ժողովուրդների վաղ պատմության մասին։ Բազմաթիվ տեղեկություններ կարելի է քաղել ռուս զինվորականների այն ժամանակ Կովկասում գտնվելու մասին գրառումներից։ Այդ տեքստերը պատմաբանները վերագրում են ավելի նոր ժամանակաշրջանին։ Սակայն առանց նրանց անհնար է ամբողջական պատկեր ստանալ։ Ուստի դժվար է գերագնահատել դրանց նշանակությունը։
Պատմաբաններն ուսումնասիրել են 10-րդ դարի կեսերին ռուսական բանակում ծառայած Ռոստոմ-բեկ Երզնկյանի ակնարկները։ Դրանցից մեկում նա նկարագրել է դաղստանյան ազգությունը՝ ավարներին։ Իսկ երկրորդում կրոնական վարդապետությունը, որը կոչվում է մուրիդիզմ: Հայտնի է, որ հենց այդ գաղափարախոսության հիմքով է ժամանակին հակամարտություն առաջացրել ռուսական բանակի հետ։ Բացի այդ, գիտնականները մանրամասն ուսումնասիրել են հայ հոգևորական Հովհաննես Խոսրովյանցի տեքստերը, ով նույնպես ապրել է 19-րդ դարում։ Նա հայտնի է եղել իր միսիոներական աշխատանքով, որը հնարավորություն է տվել ավելի լավ ուսումնասիրել հատուկ էթնիկ խմբին` չերքեզներին:
Ինչպես պարզվել է, 15-րդ դարում չերքեզներն օսմանցիների կողմից գրավված Ղրիմից են տեղափոխվել Հյուսիսային Կովկաս։ Հատկանշական է այն, որ նրանցից գրեթե ոչ-ոք իսլամ չի ընդունել և շարունակել է պահպանել քրիստոնեական հավատքը։ Հայր Ավանեսն իր գրառումներում առանձին նշել է չերքեզների մուսուլման և քրիստոնյա չերքեզների առճակատումը։ Հետաքրքիր է նաև այն, որ կենցաղային և մշակութային առումով նրանք բավականին խորը ձուլվել են տեղի կովկասյան ժողովուրդների հետ որդեգրելով նրանց ավանդույթներից ու սովորույթներից շատերը։
Ոչ պակաս հետաքրքրական են միջնադարի, այսպես կոչված, «լրատվական տարեգրությունները», որոնք պատմաբանները կարողացել են ուսումնասիրել։ Հայկական կողմից հետազոտության ղեկավար Հայկ Հակոբյանի խոսքով, դրանք 16-17-րդ դարերով թվագրված փոքր արձանագրություններ են։ Նրանք նկարագրում են ոչ թե համաշխարհային իրադարձություններ, այլ այն իրադարձությունները, որոնք տեղի են ունեցել ամեն օր կամ, օրինակ, ամեն ամիս։ Նման տարեգրություններն օգնում են ավելի մանրամասն վերականգնել այն ժամանակվա Հյուսիսային Կովկասի ժողովուրդների կյանքի ընդհանուր պատկերը։ Մասնավորապես, այդ տեքստերում բավական մանրամասն նկարագրված է լեզգիների ու ավարների հարձակումը Հայաստանի և այլ երկրների վրա։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Армянская Апостольская церковь отмечает праздник Рождества и Богоявления Зеленский заявил, что Лукашенко извинялся перед ним за удары по Украине с территории Беларуси В пожаре в одной из квартир Ереване погибли два человека Израильский авиаперевозчик после заявлений Алиева приостановил полеты из Тель-Авива в Москву до конца мартаПутин поздравил с Новым годом и Рождеством действующих и бывших глав АрменииВ Армении тарифы на электроэнергию для потребителей останутся неизменнымиПремьер-министр Словакии обратился к руководству ЕС в связи с отказом Украины обеспечить транзит газаДействующий президент Хорватии лидирует по итогам первого тура выборовСледующий год будет для нас годом огромной работыЛавров: Москва готова к нормализации отношений с ТбилисиЛидер «Талибана» запретил строить окна в зданиях, из которых открывается вида на места, «используемые женщинами»Джо Байден объявил 9 января 2025 года Днем траура в связи с кончиной Джимми КартераДевятилетний мальчик вместе с бандой юных преступников угонял автомобили и нападал на водителейУченые создали робота с «человеческими руками», владеющего техникой массажаГенрих Мхитарян стал лучшим футболистом Армении 2024 года Студенты РАУ удивили Москву: «Московский транзит» Автодорога Степанцминда-Ларс закрыта для большегрузов Трагическое ДТП в Ширакской области: погибли два человека, ранены еще двое, включая ребенка Землетрясение в Грузии: оно ощущалось также в Шираке и Лори силой 3-4 балла «Во внешнеполитических отношениях Армения стала гостем: главная цель руководства нашей страны - зарабатывать деньги»: «Паст»В связи с авиабилетом Тиграна Авиняна в мэрии произошло увольнение: «Паст»Армянские добровольцы отправились в Анапу, чтобы помочь ликвидировать последствия стихийного бедствия: «Паст»Какие проекты были наиболее обсуждаемыми и какие государственные ведомства наиболее активными с точки зрения законодательных инициатив в уходящем году? «Паст»«Я родился в Арцахе»: стартовала еще одна образовательная программа по инициативе Сергея СмбатянаУченые подтвердили древнюю общность греков и армянАлиев и Токаев обсудили расследование крушения самолета под АктауРосавиация подтвердила, что аэропорт Грозного во время посадки борта «Азербайджанских авиалиний» атаковали дроныБаграт Галстанян назвал главные ошибки протестного движения «Священная борьба»В Армении признан приоритетный общественный интерес в отношении 570 единиц земельных участков Сюникской областиВ Индии из-за смерти экс-премьера Манмохана Сингха объявили семидневный траурМинистр юстиции Армении и посол Ирана обсудили вопрос сотрудничестваПравительство Армении одобрило кредитное соглашение по строительству тоннеля КаджаранаВ четырех регионах России закрыли аэропорты из-за угрозы атаки беспилотниковГлавы стран ЕАЭС подписали соглашение о единой системе таможенного транзита с третьими странамиПапа Римский открыл «святую дверь» в одной из крупнейших тюрем ИталииВ Китае обнаружили останки ранее неизвестного вида травоядных динозавров, живших 193 млн. лет назадВедущий израильский авиаперевозчик приостановил все свои рейсы в Москву после крушения авиарейса Баку-Грозный«Рождественское чудо»: Мужчина нашел своих родных 75 лет спустя после своего усыновленияНефть стабильна после спада накануне, Brent у $73,3 за баррельУдобное «оружие», которое всегда под рукой у Пашиняна.... «Паст»Глава Дилижанской общины из ГД отчуждал земельные участки по цене значительно ниже, чем рыночной: «Паст»Беспрецедентный показатель: Новейшая оптоволоконная сеть «Team» уже доступна 350 000 семей Армении: «Паст»Как долго еще Никол Пашинян будет продолжать неадекватный дискурс ради сохранения власти? «Паст»Дания усилит оборону Гренландии после слов ТрампаНеформальный саммит СНГ начался в курортном комплексе «Игора»В Военно-морской академии Грузии поздравили сотрудников с Новым годом открыткой флагом РоссииПесков: Армения получает много дивидендов от членства в СНГЛавров: о допускающих ядерную войну сценариях говорит только ЗападСлушатели школы развития оборонных учреждений Минобороны Грузии посетили АрмениюГлавы МО Турции и США обсудили вопросы безопасности
Самое популярное