Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


9-րդ դարի Խազարի կագանատի քարտեզի վրա նշված է Արցախը. Թաթարստանի թանգարանը պահպանում է Մեծ Հայքի գավառների հիշատակը

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Realtribune.ru–ն գրում է, որ Թաթարստանի Հանրապետության ազգային թանգարանում խնամքով պահպանվում է Մեծ Հայքի արևելյան սահմանի հիշատակը, ինչի մասին է վկայում IX դարի Խազարի կագանատի քարտեզը, որտեղ նշված են Արցախը, Փարիսոսը և հայկական այլ գավառները։ Այս մասին ասել է «Հայկական երազանք» գրքի հեղինակ Սարգիս Ծատուրյանը, ով թանգարան էր այցելել իր ստեղծագործության շնորհանդեսին նվիրված միջոցառումների շրջանակում։ «Ես այցելեցի Կազանի Թաթարստանի ազգային թանգարան, որտեղ հայտնաբերեցի միջնադարյան եզակի քարտեզ։ Եվ ինչ տեսա դրա վրա.՝ հայրենի հայկական հողերը՝ Արցախը, Փարիսոսը (Ուտիքի նահանգ) և Տաշիրը։ Ապրեն թաթարները: Նրանք հարգում ու գիտեն ոչ միայն իրենց, այլ նաև Հայաստանի պատմությունը։ Ի տարբերություն Բաքվի ավազակախմբերի, թաթարական թանգարանը պատմում է անցյալի մասին անկեղծորեն, առանց կեղծիքի։ Հարգում և շնորհակալություն եմ հայտնում ճշմարտության համար»,- գրել է Ծատուրյանը Telegram-ի իր ալիքում։

Հիշեցնենք, որ Արցախը Մեծ Հայքի 15 գավառներից է, որը 2023 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ օկուպացված է Բաքվի և թուրքական ավազակախմբերի կողմից։ «Ուրարտական
​​սեպագիր գրություններում հանդիպում են Հայաստանի կազմի մեջ մտնող Արցախ և Ուտիք գավառների հիշատակումները։ Ուրարտուի թագավոր Սարդուրի II-ը (մ.թ.ա. 764–735), Արգիշտի թագավորը որդու արշավանքի ժամանակ դեպի հյուսիս, Ծովակ գյուղի մոտ (Սևանա լճի ափամերձ շրջան) թողել է սեպագիր գրություն, որտեղ խոսել է այդ երկրի՝ Ուրտեխեի նվաճման մասին, որը ուրարտագետները համարում էին Արցախի մասին առաջին հիշատակումը։ Խորհրդային տարիներին, գործելով վախի ու վտանգի տակ ակադեմիկոս Բորիս Պիոտրովսկին այդ մասին գրել է «Վանի թագավորությունը» մենագրության մեջ: «6-րդ դարի առաջին կեսից Արցախը, ինչպես և հարևան Ուտիքը, եղել է Երվանդունիների հայկական թագավորության անբաժանելի մասը։ 1-ին դարի կեսերին (մ.թ.ա. 74-41թթ.) ոչինչ չէր փոխվել, Տիգրան Մեծի և Արտավազդ II-ի օրոք Արցախը Մեծ Հայքի կազմում էր։ Ուստի Խաչենում և Գարդմանում հատուկ կառուցվեցին երկու Տիգրանակերտներ, երկու բերդեր, որոնք պաշտպանում էին Հայաստանի հյուսիսային և հյուսիսարևելյան սահմանները Դերբենտի և Ալանի կիրճերի արշավանքներից»,- հիշել է Ծատուրյանը «Հայոց երազանքը» գրքում։

Ըստ Թաթարստանի Հանրապետության ազգային թանգարանի, Խազարի կագանատը վաղ ֆեոդալական պետություն էր, որը գոյություն է ունեցել 7-րդ դարի կեսերից մինչև 10-րդ դարը Հյուսիսային Կովկասում և Վոլգայի և Դոնի ստորին հոսանքներում: Կագանատը թյուրքալեզու, ուգրալեզու և իրանախոս ժողովուրդների դաշինք էր, և որոնք հիմնականում դավանում էին հուդայականություն: Թուրքագետներն ապացուցում են խազարերենի մոտ լինելը բուլղարերենին։ Այսինքն ժամանակակից Վոլգայի թաթարները դարավոր մշակույթի կրողներ են, որոնք պատմական տեսանկյունից և՛ Խազարիայի, և՛ Վոլգայի բուլղարացի ժառանգներն են։ «Մինչև 13-րդ դարերը, այսինքն մինչև մոնղոլների արշավանքը խազարները մեծ ժողովուրդ էին... Նրանք տիրում էին ամբողջ երկրին մինչև Պոնտական
​​ծովը»,- գրել է բյուզանդացի Թեոֆանես Խոստովանողը։ Խազարիայի մայրաքաղաքը սկզբում եղել է Սեմենդեր քաղաքը ներկայիս Դաղստանի տարածքում, իսկ հետո Իտիլը, որը գտնվում էր Վոլգայի գետաբերանում։ 

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

 

 

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Трамп пообещал обнародовать доклад о неопознанных дронах в СШАЦена фьючерса на золото поднималась выше $2 700 за тройскую унциюАрмения сохранила 74-е место в мировом рейтинге паспортов Более 2000 детей со всей России, а также из Армении, Пакистана, Таджикистана и Узбекистана встретили Новый год в «Артеке» Лукас Селараян официально присоединился к «Бельграно»: он в тройке самых дорогих игроков клуба В Армянском музее Москвы пройдут лекции о Вардгесе Суренянце и Артавазде Пелешяне В Ереване у станции метро «Шенгавит» обнаружено тело мужчины Сегодня.ру: Армению ждет новая эскалация и потеря новых территорий Более 800 родителей израильских солдат обвинили Нетаньяху в безответственном риске жизнями их детейПарламент Ливана избрал 14-м президентом страны командующего вооруженными силами, генерала Джозефа АунаИранский генерал обвинил Россию в том, что она не остановила продвижение повстанцев в СирииДепутат Европарламента: Планы Алиева нарушают суверенитет Армении и международное правоИ в регионах Армении стоимость проезда в общественном транспорте может повыситьсяРоман Григорян стал победителем турнира по шахматам «Рождественский Рапид – 2025» Тигран Назарян из Омска стал лауреатом Рождественского фестиваля творчества Исилькульской епархии РПЦ Медведев: Не удивлюсь, если сбривший бороду Пашинян вспомнит, что Армения – член ОДКБ В Армении с 4 февраля по 18 апреля пройдут учебные сборы резервистов Погода в Армении Министр: Проект вторичного продления срока эксплуатации Армянской АЭС реализуется успешно Правительство Армении освободило две компании от уплаты таможенных пошлин Умер российский стример Спокойнич: подробности, причины, последние дни В Японии на аукционе продали гигантского тунца за 1,3 млн долларов Тему асфальта тоже «бросают к ногам»: «Паст»Ожидаются новые увольнения: «Паст»«Всех статей Уголовного кодекса Армении будет недостаточно, чтобы судить Никола Пашиняна»: «Паст»В Армении отремонтируют памятники, посвященные памяти погибших в Великой Отечественной войне: «Паст»Решение по делу Карена Акопяна затягивается уже полтора месяца: какую позицию сегодня выскажет апелляционный суд? «Паст»На фестивале в Индии взбесившийся слон напал на людей: ранены по меньшей мере 17 человекФранция призвала Еврокомиссию предпринять жесткие действия в отношении Илона МаскаПольша и страны Балтии занимаются обеспечением энергетической инфраструктуры, необходимой для отсоединения от РФЗаявление партии «НАЦИОНАЛЬНОЕ ЕДИНСТВО АРМЯН»Экс-омбудсмен Армении: Нам необходимо выйти из плена пропаганды власти партии «Гражданский договор»В Китае произошло землетрясение магнитудой 5,5Аляска подала в суд на правительство США из-за ограничения бурения скважинФидан допустил проведение военной операции против курдских формирований в СирииФильмы «Адмирал Исаков» и «Маршал Баграмян. Искусство Победы» будут представлены на фестивале Правильного кино в Москве Земельный участок в общине Ахавнадзор возвращен государствуЭлина Аванесян победила Гретье Миннен и вышла в четвертьфинал WTA-250 в Хобарте Нефть продолжает дорожать после роста накануне, Brent до $77,37 за баррель Armenpress: Ответ премьер-министра Армении президенту Азербайджана В ближайшее время состоится встреча комиссий по делимитации границы между Арменией и АзербайджаномНАТО распределит среди своих стран ответственность за потребности УкраиныТрамп опубликовал карту США с присоединенной КанадойАрмения стоит перед дилеммой либо новой войны, либо новых односторонних уступокБлинкен и глава МИД Японии обсудили ситуацию вокруг Nippon Steel и U.S. SteelВ Саудовской Аравии затопило два священных городаВСУ добились тактических успехов в Курской областиВ Ереване предотвращено самоубийство молодой женщиныВ Армении спасатели вызволили из снежного плена 10 автомобилей В Больнице для осужденных 35-летний заключенный порезал себе руки бритвой
Самое популярное