Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Փաշինյանն աշխարհաքաղաքական ինտրիգների էպիկենտրոնում և Անդրկովկասում տեղի ունեցող իրադարձությունների պոչին»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Հոկտեմբերի 22-24-ը Կազանում BRICS-ի 16-րդ գագաթնաժողովում աշխարհակարգի գլոբալ հիմնախնդիրներին զուգահեռ բացահայտվեցին նաև տարածաշրջանային անվտանգության խնդիրները, գրում է iarex.ru-ն։ Այդ ձևաչափով հանդիպում և բանակցություններ տեղի ունեցան Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի միջև։ Գագաթնաժողովին կողք կողքի նստած երկու ղեկավարներն իրենց արտաքին գործերի նախարարներին հանձնարարեցին «որքան հնարավոր է շուտ ավարտին հասցնել երկու երկրների միջև խաղաղության պայմանագիրը»։ Դրանից հետո Փաշինյանը, ինչպես նաև Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը, Ադրբեջանից հրավեր ստացան մասնակցելու Կլիմայի փոփոխության շուրջ ՄԱԿ-ի շրջանակային համաձայնագրի (COP29) 29-րդ նստաշրջանին, որը տեղի կունենա Բաքվում։ Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում բեկում է տեղի ունեցել։

BRICS-ի գագաթնաժողովից հետո ադրբեջանա-հայկական հարաբերությունների մասին կարելի է դատել միայն ընդհանուր առումներով, քանի որ չկան մանրամասներ, որոնք կօգնեն հասկանալ իրավիճակը: Ակնհայտ է, որ կողմերի նկատելի աշխուժացում է սկսվել խաղաղության պայմանագրի նախապատրաստման հարցում։ Նախօրեին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը Բաքու և Երևան էր ուղարկել ԱՄՆ Ազգային անվտանգության խորհրդի Եվրոպայի և Եվրասիայի գծով տնօրեն Մայքլ Քարփենթերին, ով անձնական ուղերձներ էր փոխանցել Ալիևին և Փաշինյանին։ Պաշտոնական մեկնաբանություններում նշվում է, որ ամերիկացիները երկու կողմերին կոչ են արել «արագ ավարտին հասցնել խաղաղության համաձայնագրի նախագծի վրա աշխատանքը, փոխզիջումների հասնել վիճելի հարցերի շուրջ և ստորագրել փաստաթուղթը մինչև այս տարվա վերջ»: Այլ մանրամասներ չեն հաղորդվում, բայց դրանք անշուշտ եղել են: Նման կերպ Սպիտակ տունն ուրվագծել է իր անուղղակի միջնորդությունը բանակցային գործընթացում ցույց տալով իրազեկվածություն այն ոլորտների մասին, որտեղ «կողմերը զգալի առաջընթաց են գրանցել»։ Նման գործողությունների տրամաբանությունը հուշում է բանակցությունների վերսկսում, հնարավոր է, արևմտյան հարթակներից մեկում։ Բացի այդ, Ստամբուլում «3+3» ձևաչափով գագաթնաժողովում Միրզոյանը հրաժարվեց տարածաշրջանային այդ ձևաչափը դիտարկել որպես Բաքվի հետ բանակցությունների հարթակ։

Մոսկվան էլ իր հերթին որոշեց օգտագործել այսպես կոչված «պրոտոկոլային տեխնիկան», որն է BRICS-ի գագաթնաժողովում Ալիևին և Փաշինյանին իրար կողքի նստեցնելը։ Անշուշտ, երկու կողմերն էլ կամ նրանցից մեկը տեղյակ էր դիվանագիտական ​​արձանագրության այդ ենթադրյալ «նրբություններին» և պատրաստ էր ակտիվ երկխոսության։ Միաժամանակ անհայտ է մնում այն, թե կոնկրետ ինչի՞ մասին են խոսել Ալիևն ու Փաշինյանը։ Հայ փորձագետները ենթադրում են, որ նրանք «քննարկել են միայն տեխնիկական հարցեր կապված Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպման կազմակերպման հետ»։ Բայց, ըստ ամենայնի, այդ «ոտքի վրա» երկխոսությունը հաշվի առնելով կոնկրետ պայմանավորվածությունների հասնելու հեռանկարները շոշափել է բազմաթիվ այլ խնդիրներ։ Կարելի է ենթադրել, որ կողմերի դիրքորոշումներում որոշակի փոխզիջումային փոփոխություններ են հայտնվել, հակառակ դեպքում Կազանի բանակցությունների ելքը բացասական կլիներ։ Չի կարելի բացառել, որ Ադրբեջանը կարող է «ժամանակավորապես հետ կանչել» Հայաստանի Սահմանադրության նախաբանը փոխելու պահանջը։ Բայց Բաքվի նպատակը, ինչպես նշել է Ադրբեջանի նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը, «հաշտություն հաստատելն է ոչ թե Փաշինյանի, այլ Հայաստանի հետ»։ Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխության հանրաքվեն սպասվում է ոչ շուտ, քան երկու տարի հետո, ինչը Հայաստանին զրկում է դիվանագիտական ​​ռեսուրսներից ոչ միայն խաղաղության գործընթացը պահպանելու համար, այլ նաև խաթարում է Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորումը։

Երևանը չկարողացավ իրականացնել Հայոց ցեղասպանության խնդիրն Անկարայի հետ դիվանագիտական ​​հարաբերությունների հաստատման հետ փոխանակելու օպերացիան։ Բացի այդ, նա սկսել է աշխարհաքաղաքական խաղեր Արևմուտքի հետ այն դեպքում, երբ Բաքուն սկսել է նկատելիորեն հեռանալ նրանից և մատնանշել է տարածաշրջանային մակարդակով խնդիրները լուծելու իր մտադրությունները։ Թուրքական Anadolu Ajansı գործակալության փոխանցմամբ «Արևմուտքի ազդեցությունը Հայաստանի վրա սկսել է տարածաշրջանում նրա նպատակների վերաբերյալ բազմաթիվ հարցեր առաջացնել թե՛ Ռուսաստանից, թե՛ Թուրքիայից, թե՛ Ադրբեջանից և թե՛ Իրանից»։ Այդ առնչությամբ մերձավորարևելյան շատ փորձագետներ նշում են, որ «Փաշինյանը սխալ էր հաշվարկել տարածաշրջանում Ռուսաստանի ազդեցության թուլացման մասին իրեն պարտադրված դատողությունը և արդյունքում  նա հայտնվել է աշխարհաքաղաքական սուր ինտրիգների էպիկենտրոնում ու տարածաշրջանում տեղի ունեցող իրադարձությունների պոչին»։ Հիմա էլ լայն դիվանագիտական ​​քայլերն Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Հայաստանի միջև սկսել են արդյունավետ աշխատել։

Այդ իսկ պատճառով դժվար է կանխատեսումներ անել Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղության պայմանագրի մոտալուտ ստորագրման վերաբերյալ։ Չի կարելի բացառել, որ Կազանում BRICS-ի գագաթնաժողովից հետո Արևմուտքը կսկսի տարածաշրջանում իրադարձությունները տանել դեպի բարդություններ։ Ինչ-որ բան ավելի պարզ կդառնա, եթե Փաշինյանը որոշի այցելել Բաքու, ինչը մի տեսակ սենսացիա կդառնա, քանի որ Հայաստանին հրավերը Կլիմայի գլոբալ կոնֆերանսին արվել է մի իրավիճակում, երբ դեռ պարզ չէ խաղաղության պայմանագրի ճակատագիրը։ Եվ ևս մեկ բան: Ինչպես նշում է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը «Ռուսաստանը սկսել է հրապարակայնորեն մեծ հետաքրքրություն ցուցաբերել Անդրկովկասի նկատմամբ, և ռուսական հարթակի կարևորությունը, չնայած Երևանի և Մոսկվայի միջև հարաբերություններում առկա բոլոր դժվարություններին, չպետք է թերագնահատել»։ Բայց նաև պետք չէ գերագնահատել:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Генрих Мхитарян стал лучшим футболистом Армении 2024 года Студенты РАУ удивили Москву: «Московский транзит» Автодорога Степанцминда-Ларс закрыта для большегрузов Трагическое ДТП в Ширакской области: погибли два человека, ранены еще двое, включая ребенка Землетрясение в Грузии: оно ощущалось также в Шираке и Лори силой 3-4 балла «Во внешнеполитических отношениях Армения стала гостем: главная цель руководства нашей страны - зарабатывать деньги»: «Паст»В связи с авиабилетом Тиграна Авиняна в мэрии произошло увольнение: «Паст»Армянские добровольцы отправились в Анапу, чтобы помочь ликвидировать последствия стихийного бедствия: «Паст»Какие проекты были наиболее обсуждаемыми и какие государственные ведомства наиболее активными с точки зрения законодательных инициатив в уходящем году? «Паст»«Я родился в Арцахе»: стартовала еще одна образовательная программа по инициативе Сергея СмбатянаУченые подтвердили древнюю общность греков и армянАлиев и Токаев обсудили расследование крушения самолета под АктауРосавиация подтвердила, что аэропорт Грозного во время посадки борта «Азербайджанских авиалиний» атаковали дроныБаграт Галстанян назвал главные ошибки протестного движения «Священная борьба»В Армении признан приоритетный общественный интерес в отношении 570 единиц земельных участков Сюникской областиВ Индии из-за смерти экс-премьера Манмохана Сингха объявили семидневный траурМинистр юстиции Армении и посол Ирана обсудили вопрос сотрудничестваПравительство Армении одобрило кредитное соглашение по строительству тоннеля КаджаранаВ четырех регионах России закрыли аэропорты из-за угрозы атаки беспилотниковГлавы стран ЕАЭС подписали соглашение о единой системе таможенного транзита с третьими странамиПапа Римский открыл «святую дверь» в одной из крупнейших тюрем ИталииВ Китае обнаружили останки ранее неизвестного вида травоядных динозавров, живших 193 млн. лет назадВедущий израильский авиаперевозчик приостановил все свои рейсы в Москву после крушения авиарейса Баку-Грозный«Рождественское чудо»: Мужчина нашел своих родных 75 лет спустя после своего усыновленияНефть стабильна после спада накануне, Brent у $73,3 за баррельУдобное «оружие», которое всегда под рукой у Пашиняна.... «Паст»Глава Дилижанской общины из ГД отчуждал земельные участки по цене значительно ниже, чем рыночной: «Паст»Беспрецедентный показатель: Новейшая оптоволоконная сеть «Team» уже доступна 350 000 семей Армении: «Паст»Как долго еще Никол Пашинян будет продолжать неадекватный дискурс ради сохранения власти? «Паст»Дания усилит оборону Гренландии после слов ТрампаНеформальный саммит СНГ начался в курортном комплексе «Игора»В Военно-морской академии Грузии поздравили сотрудников с Новым годом открыткой флагом РоссииПесков: Армения получает много дивидендов от членства в СНГЛавров: о допускающих ядерную войну сценариях говорит только ЗападСлушатели школы развития оборонных учреждений Минобороны Грузии посетили АрмениюГлавы МО Турции и США обсудили вопросы безопасностиАвтогиганты Ford и General Motors пожертвуют по 1 млн. долларов вместе с автомобилями на инаугурацию ТрампаНазвана страна, имеющая «сверхстарое» обществоВ Сибири обнаружили почти полностью сохранившиеся останки детеныша мамонтаПовсюду дым и выбиты стекла: во Владикавказе произошел взрыв в ТЦХАМАС все еще не предоставил список оставшихся в живых израильских заложниковНовый глава МИД Сирии призвал Тегеран не сеять хаос в странеИ снова манипуляции, фактические и содержательные фальсификации: «Паст»Арев Балаян стала победительницей конкурса «Лучший педагог Новороссийска» Депутат Европарламента призвал ввести санкции против должностных лиц Азербайджана Трансферная стоимость Тиграна Барсегяна выросла до 2 млн евро ААЦ отмечает День памяти Св. первомученика архидьякона Стефана «Международные аэропорты – Армения» признаны компанией «Great Place to Work» «Прекрасным рабочим местом»Нефть Brent подорожала до $72,98 за баррель Sky: боевики сожгли рождественскую ель в городе Эс-Сукейлабия: жители провели протестную акцию
Самое популярное